Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008

facebook "ΚΥΨΕΛΗ"


Η "ΚΥΨΕΛΗ" είναι μια ομάδα στο facebook που απευθύνεται σε όλους όσους έχουν σχέση ή θα ήθελαν να είχαν σχέση με τις μέλισσες. Το κεφάλαιο μέλισσα δεν τελειώνει ποτέ, πάντα υπάρχει κάτι που πρέπει να μάθεις, πάντα υπάρχει κάτι που πρέπει να κάνεις ,το facebook με την αμεσότητα που παρέχει μπορεί να γίνει πολύτιμο εργαλείο γνώσης και επικοινωνίας.

Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008

Χοχλιοί (Σαλιγκάρια)



Τα σαλιγκάρια (χοχλιοί) είναι ζώα ασπόνδυλα με κέλυφος που το χρησιμοποιούν για να προστατεύονται από τους εχθρούς τους και από τις καιρικές συνθήκες του περιβάλλοντος τους. Το σαλιγκάρι , κατά την ευνοϊκή περίοδο του έτους , είναι ζώο πολυφάγο και μπορεί να απορροφήσει σε 24 ώρες τροφή σχεδόν ίση με το μισό του βάρος. Μπορεί όμως αντίθετα ν΄ αντέξει χωρίς τροφή ένα ολόκληρο χρόνο . Το νερό που χρειάζεται το παίρνει με την τροφή ή μέσω του δέρματός του. Γι΄ αυτό οι έμποροι τα καταβρέχουν πριν τα πουλήσουν. Τα σαλιγκάρια τρώνε επίσης τα λιπάσματα , και τα διάφορα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες , με συνέπεια τον αργό θάνατό τους. Αυτό αποτελεί την κυριότερη αιτία του αραιώματος του πληθυσμού των σαλιγκαριών στις καλλιεργούμενες εκτάσεις.




Η κίνηση του σαλιγκαριού είναι αργή και διευκολύνεται με την έκκριση σάλιου ώστε νη μην τραυματίζεται το μαλακό σώμα του ζώου. Το σάλιο αυτό που αφήνει πίσω του βοηθάει τα φυτά να αντιμετωπίζουν τις διάφορες ασθένειες έχοντας έτσι σημαντικό ρόλο στην όλη λειτουργία του οικοσυστήματος.





Το σαλιγκάρι είναι ζώο ανεπαρκώς ερμαφρόδιτο, που αυτό σημαίνει ότι γονιμοποιούνται αμοιβαία και γεννούν όλα. Το σαλιγκάρι μπορεί με ένα ζευγάρωμα να ωοτοκήσει πολλές φορές. Στην Κρήτη το ζευγάρωμα γίνεται το φθινόπωρο με τα πρωτοβρόχια. ο χρόνος από το ζευγάρωμα μέχρι την ωοτοκία είναι περίπου 16-18 μέρες .

Σαλιγκάρια σε διαδικασία γονιμοποίησης


Το γεννητικό όργανο του σαλιγκαριού με αυτό γονιμοποιεί και με ένα αντίστοιχο θα γονιμοποιηθεί .



Τ αυγά που γεννά κάθε φορά το σαλιγκάρι είναι περίπου 130 . Η επώαση των αυγών διαρκεί περίπου 15 μέρες , αλλά η ξηρασία αυξάνει την διάρκεια εκκόλαψης . Σε ένα χρόνο το σαλιγκάρι είναι έτοιμο για αναπαραγωγή και είναι σε πλήρη ανάπτυξη το 2ο ή 3ο χρόνο. Η θερμοκρασία για μία εβδομάδα είναι 10-12 βαθμούς και αυξηθεί η υγρασία , το σαλιγκάρι σταματά να τρώει και ψάχνει ένα προφυλαγμένο μέρος για να περάσει τα κρύα του χειμώνα. Ανοίγει μια τρύπα και εκεί μένει ακίνητο και νηστικό περίπου μια βδομάδα , αποβάλλοντας περιττώματα. Όταν καθαρίσει ο οργανισμός από τα υπολείμματα της τροφής γυρίζει ανάποδα με το άνοιγμα του κελύφους προς τα πάνω και με ελαφριά κλίση , για να διευκολύνεται η απομάκρυνση του νερού . Μετά εκκρίνει μια ουσία πλούσια σε ασβέστιο , η οποία όταν έρθει σε επαφή με τον αέρα στερεοποιείται και σχηματίζεται το επίφραγμα. Για λόγους ασφαλείας , το σαλιγκάρι κατασκευάζει εσωτερικά δεύτερο επίφραγμα , μετά και ένα τρίτο. Μεταξύ των επιφραγμάτων υπάρχει κενό 2-3 χιλ. το οποίο χρησιμεύει για θερμική μόνωση και για αποθήκευση αέρα.



Κατά την διάρκεια της διάπαυσης , η κυκλοφορία και η αναπνευστική δραστηριότητα του σαλιγκαριού σχεδόν μηδενίζονται. Καταναλώνει τα αποθέματα του λίπους και χάνει βάρος. Για την Αναπνοή χρησιμοποιεί τον αέρα του πρώτου θαλάμου , ο οποίος αρκεί για πολλές εβδομάδες. Όταν κοντεύει να τελειώσει , τρώει το πρώτο επίφραγμα και αναπνέει τον καθαρό αέρα του επόμενου θαλάμου. Το δεύτερο επίφραγμα μένει άθικτο κατά την διάρκεια του χειμώνα και χρησιμεύει ως ασφάλεια σε περίπτωση που χαλάσει το πρώτο. Κατά το θέρος που ο καιρός είναι ξηρός και οι τροφές λιγοστεύουν , το σαλιγκάρι σταματά τη δραστηριότητα του και κλείνεται στο κέλυφος του. Δεν πρέπει να συγχέεται η απλή αυτή διάπαυση , με την υποχρεωτική νάρκη του χειμώνα. Με τον ερχομό της άνοιξης και όταν η θερμοκρασία είναι στους 12ο C το σαλιγκάρι ξυπνά τελείως και με την πρώτη δροσούλα βγαίνει και τρώει ότι τρυφερό και φρέσκο συναντήσει στο δρόμο του. Τα σαλιγκάρια ζουν 6-7 χρόνια . Αυτά που τρώγονται είναι ηλικίας 2-4 χρονών . Τα μικρά και τα γέρικα έχουν σάρκα σκληρή . Τα σαλιγκάρια είναι μια υγιεινή , εύπεπτη , νόστιμη και θρεπτική τροφή . Οι πρωτεΐνες που περιέχουν , αποτελούνται από αμινοξέα που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός και έχει δέκα φορές λιγότερα βακτηρίδια σε σύγκριση με τα άλλα κρέατα. Πολλές από τις θεραπευτικές ιδιότητες του αποδίδονται στα σαλιγκάρια έχουν επιβεβαιωθεί. Τα αμινοξέα που περιέχονται στις πρωτεΐνες βοηθούν στην ανακατασκευή των κατεστραμμένων ιστών του πεπτικού συστήματος. Το ασβέστιο και ο σίδηρος βοηθούν στη θεραπεία της φυματίωσης και του ραχιτισμού. Τα οξέα συντελούν στην μείωση της χοληστερίνης . Το μειωμένο λίπος περιορίζει τις παθήσεις του συκωτιού , την αρτηριοσκλήρωση και τη παχυσαρκία. Σε ορισμένα χωριά γίνεται και σήμερα «κούρα σαλιγκαριών» : Μια φορά το χρόνο , κάθε πρωί για μια βδομάδα, καταπίνουν το σώμα ενός ζωντανού σαλιγκαριού. Η κούρα αυτή γίνεται για την πρόληψη και την θεραπεία του έλκους του στομάχου. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα σαλιγκάρια αποτελούν βαρόμετρο φυσικής ισορροπίας και απειλούνται από την επέμβασή του ανθρώπου στο φυσικό τους περιβάλλον. Ειδικότερα στην περιοχή της Γαλίφας όπου τα σαλιγκάρια έχουν ιδανικές εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες , για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν και μάλιστα είναι και πολύ καλής ποιότητας λόγω και των αρωματικών φυτών με τα οποία συνυπάρχουν , όπως είναι ο θύμος , η φασκομηλιά και άλλα . Γι΄ αυτό λοιπόν πρέπει να τα προστατεύομαι γιατί ο πληθυσμός τους μειώνεται χρόνο με τον χρόνο . Μερικές απλές ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε όλοι μας είναι:
1) Να μην χρησιμοποιούμε άσκοπα λιπάσματα , ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα που έτσι κι΄ αλλιώς είναι βλαβερά και στον ίδιο τον άνθρωπο.
2) Να μην γίνεται περισυλλογή την εποχή που τα σαλιγκάρια γονιμοποιούνται και γεννούν τα αυγά τους .
3) Να μην μαζεύονται με εντατικούς ρυθμούς στην ίδια περιοχή , και να μαζεύονται μόνο τα ενήλικα και εμπορεύσιμα σαλιγκάρια.
4) Να μην επεμβαίνουμε άσκοπα στο περιβάλλον τους βάζοντας φωτιά , αναποδογυρίζοντας πέτρες που αποτελούν καταφύγιο τους κ.τ.λ Ας αφήσουμε αυτό το γευστικό δώρο του θεού να το γευτούν κα τα παιδιά μας.




Συνταγές με χοχλιούς

1)Χοχλιδόπιτα
Υλικά
Μισό κιλό χοχλοί ζωντανοί βγαρμένοι από τα καβούκια (πλυμένοι)
αλεύρι, κολοκύθια κομμένα φέτες , πατάτες κομμένες φέτες, ντομάτα, αλάτι-πιπέρι.

Εκτέλεση στο ύπαιθρο
Βρίσκουμε δυο πλάκες(σιντερόπετρα) που να έχει μέγεθος όσο ένα μικρό τεψί και τσι στένομαι σε σχήμα Λ και άφτομε φωθιά από κάτω μέχρι να πυρώσουνε.
Βάνομαι την πιο παχειά πλάκα απάνω στα κάρβουνα με την πιο ντρέτη πλευρά προς τα πάνω.
Ρίχνομαι στην πλάκα αλεύρι περίπου μισό πόντο κι από πάνω φέτες πατάτες όσες πάρει με τ΄αλάτι που θέλομε. Από πάνω κολοκύθια μια στρώση και τέλος τσοι χοχλιούς με αλατοπίπερο. Ρίχνομε αλεύρι ως μισό πόντο περίπου και πάνω στ΄αλεύρι τοποθετούμε σιγά-σιγά τη δεύτερη πλάκα προσεχτικά να μη φύγουν τα υλικά (για ευκολία πριν να βάλωμε τα υλικά κάνομε στην κάτω πλάκα ένα κύκλο με μικρά πετραδάκια ώστε να συγκρατούνε τα υλικά όταν μπει η από πανω πλάκα) .
Η πίτα είναι ψημένη άμα σταματήσει το τσιτσίρισμα τω χοχλιώ.

2) Χόντρο με τσοι χοχλιούς
Υλικά
1 πιάτο χοχλοί με τα καβούκια καθαρισμένοι
1 φλυτζάνα χόντρο(στάρι χοντροαλεσμένο)
1 φλυτζάνα ελαιόλαδο
2 ντομάτες τριμένες
2 κολοκύθια ψιλοκομμένα
1 κρομμύδι μέτριο
αλάτι -πιπέρι

Εκτέλεση
Τσιγαρίζομε αλατισμένους τσοι χοχλιούς στο καυτό λάδικαι τσοι βγάζομε μεσοψημένους. Στο λάδι που ΄πομένει ρίχνου με το κρομμύδι, την ντομάτα και το κολοκύθι μαζί. Άμα ψηθούν βάνομε 4 φλυτζάνες νερό κι όταν βράσει ρίχνομε το χόντρο. Όταν ψηθεί ο χόντρος ρίχνουμε τσοι χοχλιούς και αφήνομε να πάρει μια βράση.



Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2008

Ρακοκάζανο ή Άμβυκας

Τον μήνα Νοέμβριο η Κρήτη βράζει σαν καζάνι , σε κάθε γωνιά της αρχίζει η απόσταξη από τα στράφυλα(στέμφυλα) ότι δηλαδή έχει απομείνει μετά την οινοποίηση των σταφυλιών στο πατητήρι αφού αποθηκευτή σε πλαστικά βαρέλια και γίνει και η τελευταία ζύμωση του μούστου μεταφέρονται στο καζάνι για την διαδικασία παραγωγής της παραδοσιακής τσικουδιάς.


Η τέχνη της απόσταξης ξεκινάει από πολύ παλιά και πρώτος ο Διοσκουρίδης τον 1 ο αι. μχ αναφέρει τον όρο άμβυξ , για να περιγράψει μια συσκευή απόσταξης φαρμάκων από βότανα.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1920 δίνει τις πρώτες άδειες στους Κρητικούς και έτσι ξεκινάει η ιστορία του ρακοκάζανου που κρατάει μέχρι και τις μέρες μας .





Η φιλότιμη καρδιά του Κριτικού που γυρεύει αφορμή για να βγάλει το μεράκι που κρύβει μέσα της στήνει το κατάλληλο σκηνικό. Με τα πρώτα κρύα του χειμώνα μαζεύεται δίπλα στη θαλπωρή του ξύλου που καίγεται , να δοκιμάσει την πρωτόρακι και μέσ' τη γλυκιά ζαλάδα του να καταθέσει την ψυχή του αμάλαγη και ατόφια μέσα από τα πειράγματα , τις μαντινάδες , την μουσική και το χορό.



Η διαδικασία της απόσταξης ξεκινάει ρίχνοντας τα στράφυλα μαζί με κρασί η λίγο νερό μέσα σε ένα χάλκινο μεγάλο καζάνι που από κάτω καίει άσβεστος φλόγα.






Μετά κλείνουμε το καζάνι με ένα καπάκι που συνδέεται με μια σωλήνα χάλκινη που λέγεται "Λουλάς" και σκοπό έχει να παίρνει τον ατμό που δημιουργείται από το βράσιμο του κρασιού που περιέχει το οινόπνευμα και να τον κατευθύνει σε μια μεγάλη δεξαμενή που είναι γεμάτη με κρύο νερό.


Στη δεξαμενή μέσα εκτός από νερό υπάρχει και ο " Λαμπίκος" είναι μια πιο μεγάλη σωλήνα που λειτουργεί σαν ψύκτης αποτελείται από πολλά διαδοχικά δυο ειδών μεταλλικά πιάτα ένα μικρότερο αντεστραμμένο πιάτο που χτυπώντας πάνω του ο ατμός παίρνει ένα μέρος από την θερμότητα του και τον διοχετεύει από τα πλάγια σε ένα άλλο πιάτο μεγαλύτερο με τρύπες αυτή την φορά ,ώστε ο ατμός να μην πέφτει μαζεμένος σε ένα σημείο αλλά να διαμοιράζεται και έτσι να αφήνει την θερμοκρασία πιο γρήγορα και στο τέλος να υγροποιείται και να τρέχει έξω από την δεξαμενή σαν αποσταγμένο υγρό με μεγάλη περιεχτικότητα σε οινόπνευμα.
Το νερό μετά από λίγο στη δεξαμενή αρχίζει να ζεσταίνεται καθώς τα πιάτα μεταφέρουν την θερμότητα του ατμού στο νερό ,το ζεστό νερό μένει περίπου στο μισό μέτρο από την επιφάνεια και μόλις ξεπεράσει τους 45 βαθμούς ανανεώνεται με κρύο νερό και έτσι είναι εφικτή η μετατροπή του ατμού σε υγρό.



Η πρωτόρακι αρχίζει να τρέχει μετά από λίγο αρχίζονας περίπου από τα 28 γράδα 2-3 κιλά μαζεύεται και χρησημοποιείται σαν οινόπνευμα για εντριβές είναι πολύ δυνατή. Η υπόλοιπη την αφήνεις μέχρι να γίνει 19 με 2ο βαθμούς και σταματάς την καζανιά γιατί μετά η ρακί θα γίνει πολύ αδύνατη . Την καλή ρακί την δοκιμάζεις πάνω στην φωτιά αν την πετάξεις και η φωτιά φουντώσει σημαίνει ότι έχει αρκετό οινόπνευμα και η ρακί θεωρείται καλή. Έτσί ανάλογα από την ποιότητα των σταφυλιών αν έχουν πολλά ζάχαρα 120 κιλά πρώτη ύλη μας βγάνει περίπου 35 κιλά τσικουδιά.


Ο καζανάρης μετράει την ρακί με το γράδο(αλκοολόμετρο)




Αφού τελειώσει η απόσταξη το καζάνι ανοίγει από το πλάι και τα στράφυλα χύνονται έξω όπου αργότερα χρησιμοποιούνται σαν λίπασμα και για να αφρατεύει το χώμα στις διάφορες καλλιέργειες .





Εκλεκτός μεζές για τη ρακί είναι το ρόγδι , που έχει την τιμητική του αυτήν την εποχή, η οφτή πατάτα που ψήνεται μέσα στη αθούπαλη (στάχτη) αφού από πάνω βάλουμε αρκετά αναμμένα κάρβουνα , και το κρέας ψημένο στα κάρβουνα.







Υστερόγραφο: Οι άδεια για το καζάνι κληρονομείται όπως τα ακίνητα δεν δίνονται άλλες . Ο παππούς μου είχε μια τέτοια άδεια.

Οντέ νηστεύω το νερό
ρακή βάνω και πίνω
κι ο θειός δεν μου κακοβολά
μόνο σα δεν του δίνω.

Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2008

Ο εργάτης του πεύκου

Ο εργάτης του πεύκου "Marchalina hellenica" είναι ένα κοκκοειδές ,φλοιομυζητικό , παρασιτικό έντομο που ζει και τρέφεται αποκλειστικά στον φλοιό του πεύκου που φύεται στις χώρες της ανατολικής μεσογείου (Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία , Κύπρο και Ισραήλ) ο κύκλος ζωής του εντόμου έχει διάρκεια ενός έτους , δεν έχει φτερά και η μετακίνηση του γίνεται έρποντας .





















Η "Marchalina hellenica" αναπαράγεται με παρθενογένεση εκτός από την Κρήτη που έχει βρεθεί το αρσενικό του δεν ξέρουμε ακόμα για πιο λόγο και μάλιστα σε αρκετά μεγάλους πληθυσμούς.



Τον Απρίλιο το ενήλικο θηλυκό μετακινείται , στο κορμό του δέντρου , επιλέγει μια προφυλαγμένη θέση, ακινητοποιείται και καλύπτει το σώμα του με μεταξωτό περίβλημα που μοιάζει με βαμβάκι και εκεί γεννάει τα αυγά του συμπληρώνοντας έτσι τον κύκλο της ζωής του , και αμέσως μετά πεθαίνει.







Αρχές Ιουνίου τα αυγά εκκολάπτονται μετακινούνται για λίγες μέρες και μετά απομιυζούν τους χυμούς του πεύκου με το μεγάλο ρύγχος του και τα περιττώματα τους είναι τα μελιτώματα που αναζητούν οι μέλισσες και φτιάχνουν το μέλι.











Ο εργάτης ευνοείται από την πρωινή υγρασία ιδιαίτερα στις παραλιακές περιοχές , ενώ η βροχή σταματάει την δραστηριότητα του εντόμου. Το φθινόπωρο πραγματοποιεί μια ακόμα μετακίνηση προς τα κάτω σε σημεία που θα ξεχειμωνιάσει με ασφάλεια.


Το πευκόμελο συλλέγεται από τις μέλισσες πιο εύκολα κατά μια έννοια σε σχέση με τα ανθόμελα και σε μεγάλες ποσότητες , δεν θεωρείται όμως ιδανική τροφή για την εκτροφή του γόνου (που μειώνεται κατά την παραμονή τους στο πεύκο) , και το ξεχειμώνιασμα των μελισσών καθώς δεν περιέχει γύρη. Το πευκόμελο της Κρήτης και της Ρόδου διαφέρει αρκετά σε σχέση με τα άλλα πευκόμελα και δεν έχουμε πρόβλημα αν χρησιμοποιηθεί για την διατροφή των μελισσιών το χειμώνα.

Το μέλι που παράγεται με αυτό τον τρόπο αποτελεί το 65 % της συνολικής ελληνικής παραγωγής αποτελεί το κυριότερο και σημαντικότερο από οικονομική άποψη μελισσοκομικό προϊόν. Ένα ακόμα πλεονέκτημα είναι ότι δεν κρυσταλλώνει ενώ το θυμαρίσιο μέλι λόγω της υψηλής περιεκτικότητα του σε γύρη θα κρυσταλλώσει σε 4 περίπου μήνες μετά την συγκομιδή του. Στην Κρήτη οι μελισσοκόμοι αναμιγνύουν τα δυο διαφορετικά μέλια και φτιάχνουν το"πευκοθύμαρο" ένα μέλι που δεν κρυσταλλώνει και έχει ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά γεύσης και θρεπτικής αξίας.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η "Marchalina hellenica" είναι μια αρρώστια για τα πεύκα και στις πολύ υψηλές προσβολές τα δέντρα ξεραίνονται και το δάσος καταστρέφεται δεν πρέπει λοιπόν οι μελισσοκόμοι να κάνουν τεχνητή διάδοση του εντόμου αλλά να αφήσουν την φύση να διατηρεί τις ισορροπίες της για το καλό όλων μας.


Νερό πηγή ζωής



Αγριοκάτσικα στο πευκόδασος

Παρόλο το καλοκαιρινό σκηνικό το φθινόπωρο αρχίζει να χρωματίζει δειλά-δειλά το δασικό τοπίο.

Το δέντρο που πληγώναμε


Τα πεύκα πιασμένα στο λιγοστό χώμα που υπάρχει στα κακοτράχαλα βράχια ανηφορίζουν για την κορυφή υποδηλώνοντας την λαχτάρα για ζωή.


Ένα αλώνι, ανθρώπινο απομεινάρι μιας άλλης εποχής