Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009

Γιούχτας

Ο Γιούχτας όπως φαίνεται από τον τάφο του Καζαντζάκη στο υψηλότερο σημείο της ενετικής οχύρωσης στον επιπρομαχώνα Μαρτινέγκο.


Το βουνό Γιούχτας είναι ένα σημείο ορόσημο 15 χιλιόμετρα στη Νότια πλευρά της πόλη του Ηράκλειου έχει υψόμετρο 811 μέτρα έχει σημαντικό ρόλο στην περιοχή καθώς το ανθρωπόμορφο σχήμα του έχει δημιουργήσει μύθους για τον ρόλο του βουνού από την Μινωική εποχή ακόμα το βουνό έπαιζε σημαντικό ρόλο στην Μινωική ναυσιπλοΐα καθώς είναι το πρώτο βουνό που φαινόταν για όσους ερχόταν στην Κνωσσό .Η σημασία του Γιούχτα στην λατρεία των Μινωιτών γιατί κατά την μυθολογία εδώ βρισκόταν ο τάφος του Δια . Το γεγονός αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι το βουνό αν το κοιτάξεις από βορειοδυτικά η κορυφογραμμή του θυμίζει έντονα ανθρώπινο πρόσωπο που είναι ξαπλωμένο και κοιτάζει τον Κρητικό ουρανό. Το όνομα του βουνού ήταν "Ιυττός"(Κνωσσία Δίκτη) στην αρχαιότητα το όνομα Γιούχτας αποτελεί παραφθορά του Λατινικού Γιούπιτερ που σημαίνει Δίας ακόμα όμως και το Ιυττός μπορεί με παράφραση να γίνει Γιούχτας (Ιυττός,Ιυκτός,Γιούκτας). Η πίστη των Μινωιτών για την θεά της φυσικής ευφορίας που πέθαινε και αναγεννιόταν κάθε χρόνο συνεχίστηκε επηρεασμένη από την αρχαία Ελλάδα με την γέννηση του Δία στο νησί και μετά με την μεταφορά της Ευρώπης εδώ μετά την αρπαγή της για να γεννήσει τους δυο γιους του , τον Μίνωα και το Ροδάμανθο τους βασιλιάδες της Κρήτης. Οι Κρητικοί αντίθετα από τους Έλληνες πίστευαν ότι ο Δίας δεν είναι αθάνατος αλλά πεθαίνει κι ανασταίνεται κάθε χρόνο συμβολίζοντας την δύναμη της φύσης που αναγεννιέται κάθε άνοιξη. Ο Γιούχτας ήταν ιερό βουνό και ένα από τα σημαντικότερα ιερά κορυφής του μινωικού πολιτισμού εκεί βρέθηκε ναός 3700 ετών και 4 βωμοί ήταν κάτι σαν η ακρόπολη της Κνωσού.
Ο Γιούχτας λοιπόν ένα μυθικό ανθρωπόμορφο βουνό που συμβολίζει τον τάφο του Δία πατέρας θεών και ανθρώπων που ξάπλωσε ανάμεσα στα κρητικά βουνά τα οποία τον γέννησαν ανάμεσα στο Δικταίο άντρο και στο Ιδαίον άντρο που είναι χώροι που διεκδικούν την γέννηση του.


***
Στο Γιούχτα απάνω ανέβηκα κ' είδα την Κρήτη ολόρθη
να στέκεται σαν το θεριό απ' χει μαρμαρώσει .
***
Αντιφεγγίζει απ' τη Κνωσσό κι πέτρες σμιλεμένες
τις ιστορίες μολογούν που 'ναι βαθιά θαμμένες.
***
Κι ο Ψηλορείτης που κορφή ωσάν κι αυτήν δεν είδα
που 'χει το χιόνι απάτητο μα και κρουσταλλιασμένο
γλυκοφιλή τον ουρανό τον αστρογεννημένο.
***
Κι η Κρήτη κάθεται απαλά στα κύματα και πλέει
και ταξιδεύει μακριά μέσα στο χρόνο ρέει.
τα κύματα την κυβερνούν κι γη αναστενάζει
και σαν γυναίκα ξαπλωτή στον ήλιο , μέσα βράζει.


Τετάρτη 11 Μαρτίου 2009

Επιθεώρηση μελισσών το Μάρτη.





Η άνοιξη μπήκε για τα καλά με 19 βαθμούς έγινε η επιθεώρηση του Μάρτη μετά από μια παρατεταμένη κακοκαιρία με κρύο βροχές και χιόνια στα ορεινά ,οι μέλισσες τώρα δουλεύουν εντατικά.



Άρχισαν το πλέξιμο έχουν χτίσει μέχρι τώρα 2 κηρήθρες τα φύλλα κεριού που είχα βάλει πριν από το τελευταίο πλαίσιο χτίστηκαν λίγο πιο γρήγορα από τα φύλλα που είχα βάλει στο τέλος.


τα πλαίσια τα χτίζουν από τη μέση και ύστερα στα πλάγια και από πάνω προς τα κάτω έχουν αφήσει τις κάτω γωνίες ακόμα άχτιστες .



Έβαλα και άλλο φύλλο για να χτίσουν πριν ολοκληρώσουν το προηγούμενο πλαίσιο στην εντέλεια και δεν ξέρω αν βιάστηκα λίγο ή έπρεπε να περιμένω να τελειοποιήσουν πρώτα το πλαίσιο και μετά να προσθέσω και άλλο.




Σε μερικά καινουργιοχτισμένα πλαίσια είχαν ήδη προσθέσει μέλι και γύρη .



Οι βασίλισσες γεννούν εντατικά


Η βασίλισσα είναι ακούραστη γεννάει νύχτα μέρα,
και σαν τη μάνα τα παιδιά κρατάει ενωμένα.


Ο Γόνος έχει φτάσει τα 4-5 πλαίσια περίπου.










Υπάρχει αρκετός κηφηνογόνος στο πάνω μέρος της κηρήθρας.



Δεν ξέρω αν στις μέλισσες που υπάρχει αρκετός κηφηνογόνος αν έχουν αυξημένη τάση προς σμηνουργία.





Ο πληθυσμός αρκετά περισσότερος από την προηγούμενη επιθεώρηση




Υπάρχει και νέο μέλι που συνήθως είναι στο πάνω μέρος της κηρήθρας .



Αρκετοί είναι και οι κηφήνες που αρχίζουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους.




Η Γύρη αρκετή και είναι λαμπερή κόκκινη και ανοιχτή κίτρινη .



Την γύρη ΄χει στα πόδια της το μέλι έχει στο στόμα
και μιαν ακούραστη καρδιά χωμένη μεσ΄το σώμα.













Απιφόντα για γεύμα ,μια από τις καλύτερες τροφές αλλά ακριβό.





Αγριοαχλαδιά ανθισμένη οι μέλισσες πετούν κατά εκατοντάδες πάνω στο δέντρο δεν αφήνουν νέκταρ γύρη και μυρωδιά να πάει χαμένη.





Η αφεντηλιά είναι στα φόρτε της και μετά τα αρκετά νερά που έκανε τις προηγούμενες μέρες τα άνθη της ανοίγουν το ένα μετά το άλλο.





Από την ασφεντηλιά ίσως να προκύπτει και η κόκκινη γύρη της εποχής αλλά δεν είμαι και σίγουρος.




Οι πικραμυγδαλιές και αυτές ανθισμένες μοσχομυρίζουν κάνοντας της μέλισσες να μην μπορούν να αντισταθούν στον πειρασμό.







Μέλισσα βουτηγμένη στο άνθος της φασκομηλιάς.









Ανταγωνιστές υπάρχουν αρκετοί αυτό το έντομο που μοιάζει με μέλισσα ανασηκώνει το άνθος της αγκαραθιάς και πίνει το νέκταρ που είναι αρκετό σε αυτό το φυτό, η μέλισσα δεν μπορεί να κάνει αυτή την κίνηση,τελικά η φύση έχει μεριμνήσει για όλα τα πλάσματα της.










Όπως βουίζει η μέλισσα βουίζει το μυαλό μου
κι αν είναι βάσανο η ζωή είσαι το βάσανο μου.

Τετάρτη 4 Μαρτίου 2009

Αποκριγιώματα


Καθαρή Δευτέρα στη Γέργερη Ηρακλείου στις ρίζες του Ψηλορείτη, για τα Αποκριγιώματα του Δήμου Ρούβα με την συμμετοχή των Μωμόγερων . Θεατρικά δρώμενα , μουτζουρώματα , πειράγματα, γέλια και χαρές , τραγούδι , και χορό για να ξορκίσουμε το κακό και να αποχαιρετίσουμε την αποκριά.



Οι Μωμόγεροι του μορφωτικού συλλόγου αλωνακίων Κοζάνης είναι το πιο αρχαίο δρώμενο που αναβιώνει σήμερα στην Ελλάδα , μια παλιά γνήσια μορφή Ελληνικού λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου.


Το θέατρο αυτό το διέσωσε ο ανόθευτος από δυτικοευρωπαϊκές διασταυρώσεις Πόντος στην ακριτική κιβωτό της Βυζαντινής Ανατολής.

Ο Ελληνισμός του Πόντου διαφύλαξε το έθιμο των Μωμόγερων επί αιώνες και μετά την Μικρασιατική καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών, το μετέφερε ατόφιο στη Ελλάδα, μαζί με την γλώσσα του , το δημοτικό του τραγούδι , τους χορούς και τα άλλα έθιμα του.

Η ονομασία Μωμόγερος προέρχεται από την σύνθεση των λέξεων Μώμος και γέρος. Μώμος στην αρχαιότητα ήταν ο θεός του Γέλιου και της Σάτιρας,η προσωποποίηση της μομφής και της κατάκρισης, από το ομηρικό ρήμα "ΜΩ" που σημαίνει αναζητώ , ψάχνω να βρω κουσούρι.


Η λέξη γέρος αντανακλά τους γνώστες των μυστικιστικών τελετών , τους "ιερείς" της εποχής. Οι γιορτές του Μώμου συνδέονται με την γονιμότητα της γης και το καλό του χρόνου (ευετηρία) .


Στις παραλλαγές των Μωμόγερων στις διάφορες περιοχές του Πόντου, συναντούμε το αρχαϊκό στοιχείο της μεταμφίεσης, άλλοτε με αλληγορική και άλλοτε με σατυρική διάθεση.



Το δρώμενο των Μωμόγερων στην πορεία του χρόνου δέχτηκε πολλές επιδράσεις και ενσωμάτωσε αρκετά στοιχεία.



Πόντος και Κρήτη μαζί , δυο λαοί που έχουν πολλά κοινά στοιχεία και το ίδιο πάθος για την ζωή και τις παραδόσεις τους.


Είδαμε την Κρήτη που αντιστέκεται.



Που αυτοσαρκάζεται



Την Κρήτη που λαχταρά τη ζωή



Την Κρήτη του Έρωτα



Την κουζουλή Κρήτη



Την Κρήτη των Παραδόσεων



Την Κρήτη της Μουσικής



Της Μαντινάδας



Του Χορού



Της Λεβεντιάς



Τη φιλότιμη Κρήτη



Τη Κρήτη της φιλοξενίας.

Η Κρήτη των γεύσεων

Τη γλυκιά Κρήτη.




Ο γάμος: Πρόκειται για αναπαράσταση - παρωδία του μυστηρίου της εκκλησίας μας συμβολίζοντας την ένωση των στοιχείων της φύσης: τη γονιμότητα, την αρμονική συνύπαρξη αντιθέτων δυνάμεων. Η αμφισβήτηση της καθημερινής τάξης εκφράζεται με αυτοσχεδιαστική διάθεση μέσα σε ένα πλαίσιο παραδοσιακών αξιών.
























Η καμήλα: Η καμήλα είναι μία από τις πιο παλιές αποκριάτικες μεταμφιέσεις, διαδεδομένη ως τα μέσα του 20ού αιώνα σε όλο σχεδόν τον ελληνικό χώρο. Η καμήλα είναι παραδοσιακό έθιμο της Νυβρίτου





Το όργωμα - σπορά: Το αλέτρι, το σύμβολο του μόχθου και του ανθρώπου και της προσπάθειάς του για επιβίωση, μετατρέπεται σε ένα αποκριάτικο εργαλείο όπου αντί για βόδια υπάρχουν δύο μεταμφιεσμένοι.









Αρκουδίστικος χορός: Πρόκειται μάλλον για ένα ακατάγραφο έθιμο που χαρακτηρίζει το αποκριάτικο ξεφάντωμα στο Ρούβα. Οι αρκουδιάρηδες βγαίνουν στους δρόμους, δημιουργώντας πανδαιμόνιο με τους ήχους των κουδουνιών και χορεύοντας το δικό τους ξέφρενο ρυθμό. Πρόκειται για ένα σατιρικό όμιλο με τους δικούς του κανόνες και απροσδόκητη εξέλιξη. Οι χορευτές είναι τραγόμορφοι κουδουνοφόροι, οι οποίοι είναι δεμένοι με σχοινιά μεταξύ τους και ο επικεφαλής του γκρουπ προσπαθεί μάταια να τους οδηγεί.





Το μάζεμα της ελιάς






«Όταν ήμουνα κοπέλι»
Αναβίωση του φυλάγματος της σταφίδας για την αποτροπή από την κλεψά.



Η κηδεία της Αποκριάς: Αποτελεί μία παρωδία της εκφοράς του νεκρού, ο οποίος είναι ξαπλωμένος πάνω σε μία σκάλα, ξύλινη συνήθως, και σέβεται μέχρι τέλους το ρόλο του. Δεν ανοίγει τα μάτια του, δε μιλάει ούτε γελάει παρά τα απίστευτα δίστιχα και μοιρολόγια που ακούει. Στόχος της πομπής είναι η ανάσταση του νεκρού κάνοντάς τον να γελάει και να θριαμβεύσει και πάλι η χαρά και το γέλιο. Η πομπή αυτή τα έχει όλα: παπά, ψάλτη, χήρα που λέει εντυπωσιακά μοιρολόγια, συγγενείς που τον συνοδεύουν μέχρι τη στιγμή που θα συμβεί η ανατροπή και ο νεκρός μη μπορώντας να αντισταθεί στη μυρωδιά του κρασιού και των πειραγμάτων «ανασταίνεται» γεγονός που συνοδεύεται από ξέφρενους χορούς όλου του θιάσου.










Η λαγάνα






"Αν είναι η Κρήτη όμορφη στ' 'ανθρώπους τοις το οφείλει,
όπου 'χουν ξάστερη καρδιά και κρητικό μαντήλι."